Cześć,

W dzisiejszym odcinku chciałabym, żebyśmy przyjrzeli się 10 pułapkom, na które powinniśmy uważać w języku francuskim. Będą to błędy związane z mylnym użyciem podobnych do siebie słów lub zastosowaniem konstrukcji będących kalką z języka polskiego, a których naprawdę łatwo uniknąć i nie wymagają żmudnej nauki a jedynie odrobinę czujności.

Po omówieniu wszystkich tych przypadków, przećwiczymy je w zdaniach. Twoje zadanie będzie polegało na przetłumaczeniu 10 zdań z języka polskiego na język francuski.

Posłuchaj podcastu:

Sprawdź się rozwiązując ćwiczenia:

Kliknij na biały przycisk “COMMENCER LE MODULE”, aby rozpocząć rozwiązywanie ćwiczeń.

Podcast do czytania- transkrypcja odcinka:

Poznaj 10 błędów, których możesz łatwo uniknąć w języku francuskim.

I.

Pierwszy przypadek dotyczy mylnego stosowania czasowników „pécher” i „pêcher”. Czasowniki te brzmią tak samo, a różnią się jedynie zapisem graficznym, bo nad samogłoską „e” w czasowniku „pécher” pochodzącym od łacińskiego „peccatum”, czyli „sprzeniewierzeniu się boskiemu prawu”, występuje „accent aigu”(akcent w prawą stronę), a nad literą „e” w czasowniku „pêcher” zbudowanym na „piscis” oznaczającym „poisson”(rybę) znajduje się „accent circonflexe” (akcent w formie daszka). A zatem pierwszy czasownik z akcentem w prawą stronę nad literą „e” oznacza „grzeszyć”, a drugi z daszkiem nad literą „e” oznacza „łowić”. Możesz zapamiętać różnicę wyobrażając sobie, że ten daszek to haczyk u wędki, na który łapią się ryby. A żeby tego było mało w języku francuskim jest jeszcze rzeczownik „un pêcher”, gdzie nad „e” mamy „accent circonflexe” oznaczający „drzewo brzoskwini”.

II.

Kolejny przypadek, gdzie zdarza nam się popełnić błąd to wyraz „ciseau” (nożyczki), który używany jest w języku francuskim, tak jak zresztą w języku polskim, w liczbie mnogiej, chyba że mamy na myśli „dłuto” wówczas zastosujemy liczbę pojedynczą. Czyli na przykład, gdy powiemy:

Anne, prête-moi tes ciseaux.

Oznacza to: Aniu pożycz mi swoje nożyczki.

A gdy powiemy : « Anne prête-moi ton ciseau.

Oznacza to : Aniu pożycz mi swoje dłuto.

III.

Kolejny przypadek mylnego użycia dotyczy czasowników: „tacher” (bez akcentu nad literą „a”) i „tâcher” (z „accent circonflexe”, czyli z „daszkiem” nad literą „a”). Pierwszy z czasowników, ten bez akcentu, pochodzi od czasownika „attacher” (przywiązywać), który w temacie ma „tac”, co oznacza wszystko, co jest stałe. Czasownik „tacher” bez akcentu oznacza „poplamić”. Możesz sobie wyobrazić, mając w pamięci czasownik „attacher”, który również nie ma żadnego akcentu, że plamy niejako przywiązują się do Twojego ubrania więc nad literą „a” w czasowniku „tacher” (plamić) nie stawiamy żadnego akcentu.

Natomiast  ze słownika „Trésor de la langue française”  możemy się dowiedzieć, że czasownik „tâcher” z akcentem w formie daszka nad „a” pochodzi od łacińskiego „tasca”, który oznaczał „taxer”, czyli „oszacować” i począwszy od XIV wieku słowo zaczęło oznaczać „ilość pracy, którą zobowiązaliśmy się wykonać w określonym czasie i za określoną stawkę”. Stąd dzisiaj czasownik „tâcher” oznacza „starać się, wysilać, usiłować”.

IV.

Kolejnym błędem, który często zdarza nam się popełniać jest uzgadnianie liczebnika tysiąc (mille) z rzeczownikiem. Na przykład mówimy „Mille excuses” (najmocniej przepraszam, dosłownie przepraszam po tysiąckroć), a nie „milles excuses”, bo liczebnika „mille” nie uzgadniamy co do liczby i rodzaju z rzeczownikiem, występuje więc tutaj bez „s”.

V.

Kolejny zwrot, który często słyszymy z ust Francuzów to: „Je suis sur Paris.” (Jestem na Paryżu), ale nie jest to poprawne zdanie, powinniśmy powiedzieć „Je suis à” (Jestem w Paryżu). Jeśli uczymy się języka francuskiego w Polsce nie będziemy mieć z tym problemu, ale jeśli jesteśmy otoczeni językiem francuskim zagranicą, to możemy mieć wątpliwości.

VI.

Czasem problemu przysparzają nam też wyrazy „ballade” z dwoma literami „l” oraz „balade” z jednym „l”. La „ballade” (z dwoma „l”) to „une pièce vocale et instrumentale destinée à la danse » (utwór głosowy i instrumentalny przeznaczony do tańca), czyli po polsku „ballada”, zaś la « balade» z jedym « l » to „przechadzka, spacer bez konkretnego celu”. Tutaj nie trudno zapamiętać, że tak jak „ballada” w języku polskim ma dwa „l” (pochodzi od włoskiego „ballare” (tańczyć)), tak i la „ballade” w języku francuskim ma dwie litery „l”, a jeśli ma jedno, to oznacza „przechadzkę”.

VII.

Czasem problematyczna bywa konstrukcja „se faire + bezokolicznik”, czyli sprawić, że coś się zadziało. Ta konstrukcja używana często w języku mówionym umożliwia zastosowanie strony biernej w ten sposób, że skupiamy się na podmiocie a nie dopełnieniu. Musimy jednak pamiętać, że nie ma tutaj uzgodnienia z podmiotem, jeśli jest rodzaju żeńskiego lub występuje w liczbie mnogiej, czyli powiemy:

Sophie s’est fait couper les cheveux. Zosia dała sobie ściąć włosy.

A nie powiemy: Sophie s’est faite couper les cheveux.

VIII.

Często mamy duży problem z wyrażeniem „la plupart” (większość), bo nie wiemy, w jakiej formie zastosować czasownik… Przyjrzyjmy się różnym scenariuszom:

  1. Kiedy „la plupart” występuje w zdaniu samo pełniąc funkcję podmiotu, czasownik występuje zawsze w liczbie mnogiej.

Np.:

La plupart ont dit la vérité.- Większość powiedziała prawdę.

Ta konstrukcja nie jest dla Polaków intuicyjna, bo nasze tłumaczenie to „powiedziała” (a dit), a nie tak jak w języku francuskim „powiedzieli” (ont dit).

  1. Kiedy po « la plupart » znajduje się dopełniający je rzeczownik (tutaj: amies/temps), czasownik (tutaj: partir/consacrer) jest z nim uzgadniany.

Np.:

La plupart de ses amies étaient parties. Większość jego/jej przyjaciółek wyjechała.

La plupart du temps était consacré à la dictée. Większość czasu było poświęcone na dyktando.

3. Po wszystkich rzeczownikach grupowych używamy czasownika w liczbie pojedynczej.

La plupart de la foule/du groupe/de la classe était…

Większość tłumu/grupy/klasy była…

IX.

Słowami, które czasem bywają mylnie używane, bo są do siebie dość zbliżone, są: „tendresse”, czyli „czułość” i „tendreté”, czyli „kruchość, miękkość” na przykład mięsa.

X.

No i kolejną parą tym razem czasowników, z którą miewają problem osoby rozpoczynające naukę języka francuskiego, a którą chciałabym na koniec przywołać, są czasowniki „prêter” (pożyczyć coś komuś) i „emprunter” (pożyczyć coś od kogoś, wypożyczać).

Na przykład:

J’ai prêté deux livres à Pierre. Pożyczyłem dwie książki Piotrkowi.

J’ai emprunté deux livres à Pierre. (Wy)pożyczyłem dwie książki od Piotrka.

Spróbujmy teraz przetłumaczyć na język francuski 10 zdań z użyciem niektórych omawianych przed chwilą słów i zwrotów.

  1. Zgrzeszyłem myślą, słowem i uczynkiem.

J’ai péché par pensée, par parole et par action.

Tutaj użyliśmy « pécher » z „accent aigu”, czyli z akcentem skierowanym w prawą stronę.

  1. W tym sklepie można znaleźć nożyce ogrodowe w najlepszej cenie.

Dans ce magasin on peut trouver des ciseaux de jardin au meilleur prix.

  1. Czerwone wino plami (pozostawia plamy).

Le vin rouge tache.

Tutaj nad « tache » nie ma żadnego akcentu.

  1. Stokrotne dzięki. Tutaj po francusku użyjemy liczebnika „mille” (tysiąc) a nie „cent” (sto).

Mille mercis.

  1. Kto chce łowić ze mną?

Qui veut pêcher avec moi?

Tutaj nie zapomnijmy o daszku (accent circonflexe) nad „e”, bo jeśli postawimy zamiast niego akcent w prawą stronę (accent aigu), nasze zdanie będzie oznaczało „kto chce grzeszyć ze mną?”, a jeśli nie było to naszą intencją, możemy znaleźć się w kłopotliwej sytuacji.

  1. Zrobiłem piękny spacer.

J’ai fait une belle balade.

Tutaj « balade » ma tylko jedno „l”.

  1. Moja córka dała sobie wytatuować Tutaj użyjemy konsktukcji „se faire” plus „bezokolicznik”.

Ma fille s’est fait tatouer un dragon.

Nie ma tutaj uzgodnienia « participe passé” czasownika „faire” z podmiotem, czyli córką „la fille”.

  1. Poczułam czułość w stosunku do tego kociaka.

J’ai ressenti de la tendresse pour ce chaton.

  1. Większość powiedziała prawdę.

La plupart ont dit la vérité.

Dla przypomnienia- kiedy „la plupart” występuje w zdaniu samo pełniąc funkcję podmiotu, czasownik występuje zawsze w liczbie mnogiej.

  1. Pożyczyłam książkę z biblioteki.

J’ai emprunté un livre à la bibliothèque.

Dziękuję Ci bardzo za wysłuchanie tego odcinka podcastu. Mam nadzieję, że był dla Ciebie ciekawy i pomocny w nauce języka francuskiego. Jeśli omówione tu błędy nie są dla Ciebie oczywiste i chcesz ich uniknąć, polecam Ci posłuchać tego odcinka nawet kilka razy. Jeśli chciałabyć (chciałbyś) nie przegapić żadnego odcinka, zasubskrybuj „Francuskarnię” w swojej ulubionej aplikacji do słuchania podcastów i zapisz się na newsletter na stronie francuskarnia.pl- wówczas będziesz otrzymywać powiadomienia o nowych podcastach i innych przydatnych materiałach, które będę publikować na stronie francuskarnia.pl. Merci beaucoup et à bientôt !

, , , , ,